۱۰ سال حبس برای بهایی بودن؛ درباره پرونده یکتا فهندژ سعدی

 یکتا فهندژ سعدی به ۱۰ سال حبس تعزیری محکوم شد.

به گزارش اطلس زندان‌های ایران، شهروند بهایی، یکتا فهندژ سعدی به اتهام «تشکیل گروه برای بر هم زدن امنیت کشور» به ۱۰ سال و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس محکوم شده است. با اعمال ماده ۱۳۴، ۱۰ سال از این حکم اجرایی می‌شود.

به گزارش اطلس زندان‌های ایران این حکم که در روزهای اخیر به خانم فهندژ سعدی ابلاغ شده، به پرونده سال ۹۲ او مرتبط است. یکتا فهندژ سعدی تا زمان نوشتن این گزارش سه بار بازداشت شده و در دادگاه‌های مختلف حکومت ایران محاکمه شده است.

 

پرونده سال ۱۳۹۲

 او در ۲۵ اسفند ۱۳۹۲ از سوی مامورین اطلاعات به اتهامات «تشکیل گروه برای بر هم زدن امنیت کشور، عضویت در گروه‌های معاند و تبلیغ علیه نظام» بازداشت شد.

 یکتا فهندژ سعدی بیش از یک ماه از این بازداشت پنجاه و شش روزه را در یک سلول انفرادی در بازداشتگاه پلاک ۱۰۰ وزارت اطلاعات در شیراز و حدود ۲۰ روز از آن را در بازداشتگاه مفاسد خیابان خلیلی همین شهر گذارند. یک منبع آگاه در این رابطه به اطلس گفته است که «صبح‌ها اطلاعاتی‌ها او را از بازداشتگاه خلیلی به پلاک ۱۰۰ می‌بردند و بازجویی می‌کردند و عصرها او را به آن‌جا بازمی‌گرداندند.» او در نهایت با وثیقه ۲۰۰ میلیون تومانی آزاد شد.

در خرداد ۹۵ دادگاه او که تنها متهم این پرونده بود در شعبه اول دادگاه انقلاب شیراز به ریاست قاضی ساداتی برگزار شده و حکم پنج سال حبس تعزیری برای او صادر شد. قاضی ساداتی گفته بود: «چون زن بوده و جوان، رافت اسلامی شامل حالش شده و تنها پنج سال زندان برایش صادر کردم.»

در آذر همان سال شعبه ۱۷ دادگاه تجدید نظر استان فارس پرونده را مجددا بررسی کرد و حکم را به دو سال حبس تعزیری و سه سال حبس تعلیقی کاهش داد.

در ۲۸ اسفند ۱۳۹۵ مامورین امنیتی بدون این‌که طبق قانون احضاریه‌ای برای یکتا فهندژ سعدی بفرستند، به محل سکونت او رفته، وی را برای اجرای حکم بازداشت کرده و به زندان عادل‌آباد شیراز انتقال دادند. با پیگیری‌های وکیل پرونده دو ماه و نیم بعد شعبه ۳۶ دیوان عالی کشور پرونده را برای بررسی مجدد به شعبه دوم دادگاه انقلاب شیراز ارجاع داد، حکم را متوقف کرد و خانم فهندژ سعدی از زندان آزاد شد. استدلال دیوان عالی کشور این بود که خانم فهندژ سعدی پیش‌تر برای اتهامات مشابه محاکمه و تبرئه شده است، بنابراین نمی‌توان او را مجددا با همین اتهامات به زندان محکوم کرد.

در مرداد ۱۳۹۶ حدود دو ماه پس از آزادی، پرونده در شعبه دوم دادگاه انقلاب شیراز به ریاست قاضی رشیدی بررسی شد. یکتا فهندژ سعدی و وکیل او محمود طراوت‌روی در دادگاه حضور یافتند. برای دفاع آخر تاریخ ۱۵ مهر ۹۶ تعیین شد، اما خود دادگاه جلسه را به تعویق انداخت و پس از آن نیز هرگز برگزار نشد.

علی رغم این در ۲۴ آذر ۹۷ به آن‌ها اطلاع داده شد که حکم به طور غیابی از سوی یک قاضی جدید به نام محمدمجتبی رودی‌جانی صادر شده و یکتا فهندژ سعدی به اتهام «تشکیل گروه برای بر هم زدن امنیت کشور» موضوع ماده ۴۹۸ ق.م.ا. به ۱۰ سال و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» موضوع ماده ۵۰۰ ق.م.ا. به یک سال حبس محکوم شده است که با اعمال ماده ۱۳۴، ۱۰ سال از این حکم اجرایی خواهد شد. در دادنامه یک مهلت ۲۰ روزه برای تجدیدنظرخواهی نیز در نظر گرفته شده است.

منبع اطلس زندان‌های ایران می‌گوید: «قاضی محمدمجتبی رودی‌جانی نه تنها دادگاه را غیرقانونی به طور غیابی برگزار کرده، بلکه اتهام تشکیل گروه را به جای عضویت در گروه گذاشته و دو سال حبس تعزیری را به ۱۰ سال افزایش داده است.»

اما یکتا فهندژ سعدی پیش و پس از این نیز در پرونده‌های دیگری که توضیح آن‌ها در ادامه می‌آید، دستگیر شده است.

 

پرونده سال ۱۳۹۰

در ۱۴ بهمن ۱۳۹۰ نیروهای اطلاعاتی ۱۵ تن از شهروندان بهایی را در شیراز بازداشت کردند. همه این افراد به بازداشتگاه پلاک ۱۰۰ شیراز منتقل شدند که در آن زمان تعداد زیادی از زندانیان مسیحی را نیز در خود جای داده بود. آن‌ها در تعطیلات عید به زندان عادل‌آباد شیراز منتقل و ظرف ماه‌های آینده آزاد شدند. یکتا فهندژ سعدی که اتهامات «تشکیل گروه برای بر هم زدن امنیت کشور، عضویت در گروه‌های معاند و تبلیغ علیه نظام» به او تفهیم شده بود، برای ۸۱ روز در بازداشت ماند و کم‌تر از دو هفته آن را در انفرادی گذارند. یکتا فهندژ چند هفته پس از آزادی به دلیل اعتقاد به آیین بهایی از دانشگاه پیام نور شیراز  اخراج شد.

قاضی رشیدی در شعبه سوم دادگاه انقلاب شیراز متهمین این پرونده را محاکمه کرد و خانم فهندژ سعدی را نیز به پنج سال حبس تعلیقی محکوم نمود. بر پایه اظهارات منابع مطلع به اطلس زندان‌های ایران، قضات محمدی و ذاکرنیا در شعبه ۱۶ دادگاه تجدید نظر استان فارس او را از تمامی اتهامات تبرئه کردند. آن‌ها احکام صادره برای دیگر متهمین را نیز طوری کاهش دادند که از ماه‌های بازداشت ایشان تجاوز نکند و به زندانی شدن مجدد آن‌ها نیانجامد.

برای مشاهده نمایه یکتا فهندژ سعدی روی تصویر کلیک کنید

 

پرونده سال ۱۳۹۵

در ۲۴ خرداد ۱۳۹۵ مامورین اطلاعاتی شش تن را در یک کلاس آموزشی دستگیر کرده و به بازداشتگاه اطلاعات شیراز منتقل کردند. نوشین بهاری ۲۹ روز، رامین شیروانی ۳۵ روز، اسماعیل روستا حدود ۶۷ روز، بهنام عزیزپور حدود ۷۰ روز، سعید حسنی حدود ۷۰ روز و یکتا فهندژ سعدی حدود ۸۱ روز در بازداشت ماندند. سه روز بعد از حمله اطلاعات به این کلاس آموزشی، نبیل تهذیب و نعیم قائدشرفی نیز بازداشت شدند. نبیل تهذیب برای ۸۰ روز در بازداشت ماند، اما نعیم قائدشرفی به فاصله کوتاهی پس از دستگیری آزاد شد. دو تن دیگر نیز در این پرونده بازداشت و چند ساعت بعد آزاد شدند.

در ابتدا سه اتهام تکراری «تشکیل گروه برای بر هم زدن امنیت کشور، عضویت در گروه‌های معاند و تبلیغ علیه نظام» به یکتا فهندژ سعدی تفهیم شد، اما ۴۰ روز بعد مجددا از بازداشتگاه به دادسرای انقلاب منتقل و اتهام «ارتباط با دول متخاصم» نیز به او تفهیم شد.

یک منبع آگاه که در جریان دستگیری شهروندان بهایی شیراز در بهار ۹۵ قرار دارد به اطلس زندان‌های ایران می‌گوید: «به نظر می‌رسد که اطلاعات نگران بود که تفهیم سه‌باره آن اتهامات سه‌گانه پرونده را از نظر حقوقی بیش از حد بی‌معنا کند. به همین دلیل اتهام ارتباط با دول متخاصم را نیز اضافه کردند. هر چند که این اتهام نیز به اندازه‌ای غیرواقعی و دور از عقل است که دستگاه امنیتی قضایی مدت‌هاست که در پروژه بهایی‌آزاری خود، علاقه چندانی به استفاده از آن ندارد.»

بازداشت‌شدگان خرداد ۹۵ در شیراز

او ادامه می‌دهد: «آن‌طور که ما بعدها شنیدیم، اطلاعاتی‌ها با بچه‌ها بدرفتاری کرده بودند. انفرادی‌های طولانی بدون کتاب و مجله، چشم‌بند، بازجویی رو به دیوار، لگد زدن به پایه صندلی، فحاشی، توهین به اعتقادات بهاییان و تحقیر و توهین بسیاری را متحمل شده بودند. پسرها را هنگام بازجویی کتک می‌زدند. در همان حالی که رو به دیوار بودند مشت و لگد می‌خوردند. یکی از اطلاعاتی‌ها به یکی از دخترها گفته بود: «چون نجسی دست بهت نمی‌زنم. اما حتما حکم تعزیرت را می‌گیرم و بعد این‌قدر می‌زنمت که یا بمیری یا بنویسی.» چنین فضایی ساخته بودند. می‌خواستند کسانی را که بنا بر تصمیم خودشان تغییر دین داده بودند، با مشت و لگد به اسلام بازگردانند. عدم دسترسی به وکیل و قطع ارتباط چند هفته‌ای با خانواده‌ها نیز که همچون همیشه بود.»

به گفته این منبع «کلاسی که اطلاعات به آن حمله کرد، دوره‌ای برگزار می‌شد و هر بار به یک موضوع در رابطه با به‌سازی جامعه مرتبط بود. آلودگی آب و هوا، بحران آب، ته‌سیگار، پلاستیک و موضوعاتی از این دست را بررسی می‌کردند. نه موضوعات کلاس‌ها و نه زمینه کلاس‌ها، هیچ کدام دینی نبودند. البته باید تاکید کنم که این حق مسلم شهروندان ایران است که دین و آیین خود را تبلیغ کنند؛ اما این کلاس‌ها به هیچ وجه دینی و تبلیغاتی نبودند. منظورم این است که بنا بر منطق استبدادی دستگاه امنیتی قضایی حکومت ایران نیز نمی‌شد اشکالی به آن‌ها وارد کرد.»

 

دویستمین سالگرد میلاد پیامبر بهایی‌ها

در سال ۱۳۹۶ حکومت ایران جامعه بهایی را به دلیل برگزار کردن جشن‌های دویستمین سالگرد میلاد پیامبر بهاییان تحت فشار مضاعف گذاشته بود. تعداد زیادی از بهایی‌های ایران در شهرهای مختلف بازداشت شدند. بر پایه گزارش‌هایی که به اطلس زندان‌های ایران رسید، در ۲۹ مهر ۱۳۹۶ محل کسب ۱۶ تن از شهروندان بهایی شیراز پلمب شد. در همین روز اطلاعاتی‌ها با حکمی که نام یکتا فهندژ سعدی روی آن نوشته شده بود، به منزل یکی دیگر از بهایی‌های شیراز رفته، آن‌جا را تفتیش و بخشی از وسایل را ضبط کرده و کسانی را که در جشن کوچکی که ترتیب داده بود حضور داشتند بازجویی نمودند. یکی از حاضرین در این جشن به اطلس گفته است: «مامورین اطلاعات به اعتراضات مکرر اهالی منزل که به ورود و تفتیش بی‌مجوز آن‌ها اعتراض داشتند بی‌توجهی می‌کردند. اطلاعاتی‌ها صبر کرده بودند که جشن به پایان برسد تا هنگامی که ما در حال خروج از خانه هستیم بتوانند وارد شوند. چون حکمی به نام صاحبخانه نداشتند، می‌دانستند که در غیر این صورت در را باز نمی‌کنیم.» یکتا فهندژ در این رابطه نیز به اداره اطلاعات شیراز احضار شد.