۴ اسفند ۱۳۹۹ – هفته گذشته نمایندگان مجلس از زندان تهران بزرگ (فشافویه) بازدید کردند. در حین این بازدید شماری از زندانیان مطالبات خود را با نمایندگان مجلس در میان گذاشتند. با این حال حضور نمایندگان اعتراض برخی از زندانیان را به دنبال داشته است. سیامک مقیمی، زندانی سیاسی طی واکنشی اعتراضی با آسیب زدن به خود از آن‌ها خواست که زندان را ترک کنند. در پی این اتفاق، سر این زندانی دچار شکستگی جزیی شده است.
برای مشاهده نمایه زندان روی تصویر کلیک کنید.
به گفته منابع آگاه به اطلس زندان‌های ایران، عصر یک‌شنبه ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از جمله نصرالله پژمان‌فر رییس کمیسیون اصل ۹۰، محمود نبویان نایب رییس این انجمن و هاجر چنارانی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، از زندان تهران بزرگ بازدید و با زندانیان سیاسی دیدار کرده‌اند. سیامک مقیمی در اعتراض به حضور این نمایندگان، با کوبیدن سر خود به تخت از آن‌ها درخواست کرد که محیط زندان را ترک کنند. آقای مقیمی که در پی این اتفاق دچار شکستگی جزئی در ناحیه سر شده بود برای درمان به بهداری زندان منتقل شد و تحت مداوا قرار گرفت.
نصرالله پژمان‌فر در زندان تهران بزرگ
دخالت نیروهای امنیتی در پرونده‌های سیاسی
همزمان برخی دیگر از زندانیان در طول این بازدید مشکلات زندان را با نمایندگان مجلس در میان گذاشتند. نصرالله پژمان‌فر که بیشتر از سایر نمایندگان با زندانیان وارد گفتوگو شده بود در پاسخ به مطالبات و اعتراضات زندانیان وعده پیگیری داد.
یک نفر از بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری آبان ۹۸ با نصرالله پژمان‌فر در مورد دخالت‌های ضابطان دادگستری در پرونده‌های سیاسی گفتوگو کرده است. این زندانی به آقای پژمان‌فر گفته است سازمان اطلاعات سپاه مانع بزرگی در برابر کاهش حکم یا عفو زندانیان سیاسی است. پیش از این، اطلس زندان‌های ایران درباره دخالت دستگاه‌های امنیتی برای جلوگیری از آزادی زندانیان – حتی در برخی موارد پس از پایان دوران محکومیت – گزارش‌های متعددی دریافت کرده بود.
وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران دو نهاد اصلی‌ای هستند که به عنوان ضابط قضایی در پرونده‌های سیاسی عمل می‌کنند. این نهادهای اطلاعاتی مطابق قانون آیین دادرسی کیفری وظیفه تحقیقات در مورد جرایم متهمان را دارند. در ماده ۲۵ قانون سابق آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب که اکنون منسوخ شده است ضابطان قضایی پس از مراحل تحقیقات اجازه دخالت در پرونده را نداشتند، مگر به دستور مقام قضایی. اما در آخرین اصلاحیه قوانین در سال ۹۴ این ماده از قانون آیین دادرسی کیفری حذف شده است.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در زندان تهران بزرگ
اجرای سلیقه‌ای قوانین توسط قضات
این زندانی با مقایسه پرونده زندانیان سیاسی در شهرهای مختلف می‌گوید اجرای قوانین سلیقه‌ای شده است و در عمل رویه واحدی به چشم نمی‌خورد. به گفته او زندانیان سیاسی‌ای که پرونده‌هایشان در شهرهایی از جمله شهریار و ملارد است از حق مرخصی برخوردارند، تقاضای آزادی مشروط‌شان پذیرفته می‌شود و حتی در عمده موارد احکام کمتری نسبت به پرونده‌های شهر تهران دریافت می‌کنند. او دادگستری تهران را به عنوان یک نهاد سیاسی معرفی کرده که در حال سرکوب معترضان است. اطلاعات آماری اطلس نشان می‌‌دهد که شعب قضایی شهر تهران، جزء شهرهایی است که همواره سنگین‌ترین احکام را برای زندانیان سیاسی صادر کرده‌اند. این زندانی در ادامه یادآور شده که اجرای احکام تهران در موارد معدودی با درخواست‌های مرخصی و آزادی مشروط زندانیان سیاسی موافقت می‌کند.
سخت‌گیری در شعب قضایی شهر تهران
این زندانی همچنین امین وزیری، نماینده دادستان و دادیار ناظر بر زندانیان سیاسی شهر تهران را ناقض حقوق آن‌ها معرفی کرده است. او در مورد نماینده دادستان به آقای پژمان‌فر گفته که امین وزیری اعطای مرخصی به زندانیان اعتراضات آبان ۹۸ را مشروط به تحمل یک سوم از مدت محکومیت آن‌ها کرده است، در حالی که چنین شرطی در مورد پرونده زندانیان شهرهای شهریار و ملارد مطرح نیست.
اطلس پس از دریافت این گزارشات، درباره عملکرد شعبه اجرای احکام تهران با برادر یکی از زندانیان اعتراضات سراسری آبان ۹۸ گفت‌وگویی انجام داده است. به گفته او، اخیرا مسئول دفتر اجرای احکام دادسرای اوین در پاسخ به درخواست کاهش مجازات برادرش گفته است: «شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر در تماسی تلفنی اعلام کرده درخواست‌های این مجرمان را برای ما نفرستید چون ما به این موارد رسیدگی نمی‌کنیم.»
نصرالله پژمان‌فر، محمود نبویان و همراهان آن‌ها در زندان تهران بزرگ
انتقاد تند یک زندانی: «گند بگیرد این حکومت شما را»
علی نوری‌زاد، از بازداشت‌شدگان اعتراضات مرتبط با شلیک به هواپیمای اوکراینی، به نصرالله پژمان‌فر گفته است: «شما که از حکومت اسلامی، شیعه‌گری و عدل علی حرف می‌زنید، این چه حکومتی‌ست؟ گند بگیرد این حکومت شما را». علی نوری‌زاد فرزند محمد نوری‌زاد، فعال سیاسی و از امضاکنندگان بیانیه استعفای علی خامنه‌ای است؛ پدر او اکنون در زندان اوین نگه‌داری می‌شود.
شرایط دشوار زندانیان
همچنین سایر زندانیان سیاسی از شرایط دشوار زندان تهران بزرگ انتقاد کرده‌اند. خوراک، خدمات درمانی و شرایطی رفاهی نامناسب از اصلی‌ترین مشکلات اصلی این زندان است. عدم دسترسی به آب گرم و سیستم سرمایشی و گرمایشی محیط، حضور جانوران موذی در بند و عدم نظارت بهداشتی و درمانی از جمله مواردی است که زندانیان در گفتوگو با مسئولان به آن اشاره کرده‌اند.
مسئولان بارها از این زندان بازدید کرده‌اند اما شرایط بهبود نیافته است
حضور مقامات در بند زندانیان سیاسی زندان تهران بزرگ، به امری به ظاهر مرسوم تبدیل شده است. در چند ماه اخیر، مدیرکل سازمان زندان‌های استان تهران، حشمت‌الله حیات‌الغیب و پس از آن، دادستان عمومی و انقلاب تهران، علی القاصی‌مهر از این زندان بازدید کرده بودند. این مقامات به زندانیان وعده داده بودند که به مطالبات آن‌ها و تخلفات گزارش‌شده، رسیدگی خواهد شد. برخی از زندانیان سیاسی این رفت‌وآمدهای مسئولان را رفتاری نمایشی می‌دانند و امیدی به تاثیر یا حتی تلاش آن‌ها برای بهبود وضعیت زندانیان را ندارند.
تظاهرات سراسری آبان ۹۸
در حال حاضر اغلب زندانیان سیاسی در زندان تهران بزرگ، از معترضان تظاهرات سراسری آبان ۹۸ هستند. اطلس تحقیقاتی درباره پرونده‌های مرتبط با این اعتراضات داشته است. اکثر زندانیان مرتبط با این تظاهرات، در مراحل اولیه بازداشت از حق دسترسی به وکیل – که جزء حقوق اولیه متهم است – محروم بوده‌اند و برخی از اطلاعات دریافتی حاکی از آن است تعدادی از متهمان در جلسات دادرسی حق ارائه دفاعیات را نداشته‌اند. شماری از این زندانیان پس از جراحت ناشی از اصابت گلوله، شکنجه یا ضرب و جرح از حق درمان مناسب محروم بوده‌اند. هر چند اعتراضات آبان ۹۸، از لحاظ گستردگی جغرافیایی، تعداد تظاهرات‌کنندگان، صراحت در مقابله با حکومت با موارد مشابهی مثل دی ۹۶ قابل مقایسه نیست، اما میزان سرکوب نیز با تفاوت بسیاری نسبت به اعتراضات نسبتا هم‌تراز، شدیدتر بوده است.
