ابوالقاسم صلواتی؛ صدور ۲۵ حکم اعدام و ۱۳۳۵ سال زندان در کمتر از هفت سال

۱۳ آبان ۱۴۰۱-

روز شنبه ۷آبان ۱۴۰۱، اولین جلسه رسیدگی به اتهامات تعدادی از بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری که در پی کشته شدن «مهسا امینی» آغاز شد، به ریاست قاضی «ابوالقاسم صلواتی» برگزار شد.

در این جلسه بر اساس کیفرخواست صادر شده، محمد قبادلو به افساد فی‌الارض، سامان صیدی به اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت ملی، محمد بروغنی به محاربه، ابوالفضل مهری‌حسین حاجی‌لو به «مقابله با حکومت اسلامی از طریق ایجاد حریق در وسیله مورد استفاده عمومی به‌منظور اخلال در نظم و امنیت کشور»، محسن رضازاده قراقلو به محاربه و اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت ملی و سعید شیرازی به افساد فی‌الارض، متهم شدند؛ اتهاماتی که قاضی صلواتی می‌تواند با استناد به مواد ۲۷۹ تا ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی، متهمان را به اعدام محکوم کند.

ابوالقاسم صلواتی، رئیس شعبه ۱۵ دادگاه عمومی و انقلاب تهران و یکی از مشهورترین قضات قوه قضاییه جمهوری اسلامی است. او در فضای رسانه‌ای و میان فعالان حقوق بشر ایرانی به دلیل صدور احکام متعدد اعدام برای متهمان به «قاضی اعدام» و «قاضی مرگ» شهرت دارد.

قاضی صلواتی کیست؟

ابوالقاسم صلواتی بسیجی دوره جنگ و مصدوم در جبهه غرب ایران بوده است. سال ۱۳۶۶ فعالیت خود را از پلیس قضائی استان کردستان آغاز کرد. سال ۱۳۷۰ با ادغام پلیس قضائی در نیروی انتظامی، وارد قوه قضائیه شد و در شهرستان سنندج فعالیت خود را آغاز کرد. دادگاه‌های برگزار شده پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ و پخش قسمت‌هایی از آن‌ها از تلویزیون و صدور احکام زندان و اعدام برای فعالان سیاسی از او یک چهره مشهور ساخت.

قاضی صلواتی طی ده‌های گذشته به دلیل اعتماد قوه قضاییه و نهادهای امنیتی به او، قاضی بسیاری از پرونده‌های مهم و جنجالی این نهاد بوده است. در نتیجه عدم پایبندی صلواتی به مبانی و اصول اولیه آیین دادرسی کیفری، رعایت نکردن حقوق اولیه متهمان و صدور احکام اعدام و حبس‌های بلندمدت بدون طی شدن روند دادرسی عادلانه، او در فروردین۱۳۹۰ مشمول تحریم حقوق بشری اتحادیه اروپا شد و در آذر ۱۳۹۸، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا، قاضی صلواتی را به دلیل نقض جدی و گسترده حقوق بشر تحریم کرد.

مجموع احکام صادرشده

قاضی ابواقاسم صلواتی طی دست‌کم دو دهه گذشته یکی از مهمترین ناقضان حقوق بشر در ایران و عامل سرکوب بسیاری از فعالان سیاسی، مدنی و رسانه‌ای در کشور بوده است. بر پایه داده‌های جمع‌آوری شده توسط اطلس زندان‌های ایران، در دادگاه‌های برگزار شده به ریاست قاضی صلواتی از مارس ۲۰۱۶ تاکنون، او دست‌کم ۲۷۸ حکم صادر کرده که از این تعداد ۲۵ شهروند به اعدام محکوم شده‌اند. با اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی و تنها محاسبه احکام قابل‌اجرا، ابوالقاسم صلواتی در کمتر از هفت سال دست‌کم  ۱۳۳۵ سال زندان علیه فعالان سیاسی، مدنی و رسانه‌ای صادر کرده است.

رویه قاضی صلواتی در ریاست دادگاه‌های متهمان سیاسی تنها محدود به صدور احکام اعدام و حبس‌های طولانی مدت نیست. او در بسیاری از پرونده‌ها حتی حقوق حداقلی متهمان که در قوانین قضایی جمهوری اسلامی مصوب شده است را نیز رعایت نکرده است. استنکاف از اعمال قوانین مرتبط با عطف به ماسبق در هشت حکم، عدم دسترسی به وکیل در ۱۲۸ دادگاه برگزار شده، صدور حکم دست‌کم در دو مورد بدون برگزاری جلسه دادگاه و ضرب‌وجرح، توهین و تحقیر متهمان و فشار بر خانواده آنها از دیگر مواردی است که ابوالقاسم صلواتی به مستمر مرتکب شده است.

بخش کوچکی از آمار جمع‌آوری شده توسط اطلس زندان‌های ایران درباره قاضی صلواتی که در این گزارش ذکر شده است، مربوط به احکام صادر شده توسط او بین سال‌های ۲۰۱۱ تا مارس ۲۰۱۶ است. اطلس زندان‌های ایران، در مارس ۲۰۱۶، محدوده فعالیت و متدولوژی خود را گسترش داد. بدین ترتیب، بانک داده اطلس، اکنون عمدتا شامل اطلاعات جمع‌آوری‌شده از مارس ۲۰۱۶ است.