۱ آبان ۱۳۹۹ – سه روز پس از تجمع اعتراضی تبریز، وضعیت تعدادی از زنان بازداشت شده نامشخص است. مأموران اداره آگاهی «نصف‌راه» تبریز از وضعیت آنها ابراز بی‌اطلاعی کرده اند.
به گزارش اطلس زندانهای ایران، مسئولان پلیس آگاهی «نصف‌راه» تبریز از خانواده تعدادی از زنان بازداشت شده خواسته‌اند برای تعیین تکلیف وضعیت این افراد فرم مفقودی پر کنند. به گفته یک منبع آگاه: «یکی از مأموران آگاهی گفته اطلاعی از این افراد ندارند و اگر این اداره از سرنوشت آنها اطلاعی به دست آورد، خانواده‌ها را در جریان قرار می‌دهد.»
نیروهای امنیتی در تجمع روز یکشنبه تبریز دست‌کم ۳۰ تن از معترضان را بازداشت کرده‌اند. حداقل ۱۸ تن از بازداشت‌شدگان زنان و کودکان هستند. این افراد در سه منطقه راسته کوچه، خیابان شهناز و ائل‌گُلی بازداشت شده‌اند. به گفته شاهدان عینی این بازداشت‌ها با اعمال خشونت همراه بوده است. یک منبع آگاه در این مورد به پژوهشگر اطلس زندانهای ایران گفت: «نیروهای امنیتی زنان و کودکان بازداشت شده در بازار تبریز را با بی‌رحمی ضرب و جرح می‌کردند و به آنها فحش‌های جنسی و رکیک می‌دادند.»
این شاهد در ادامه افزود: «مأموران امنیتی و لباس شخصی، زنان و کودکان را هنگام بازداشت روی زمین می‌کشیدند و به کانکسی در مقابل بازار می‌بردند. در یک مورد سر یکی از دختران بازداشت شده دچار شکستگی شده بود. مأموران همچنین به سوی مردمی که می‌خواستند مانع از بازداشت‌ها شوند گاز اشک‌آور و گلوله پلاستیکی شلیک کرده و آنها را با شوکرهای برقی می‌زدند.»
بنا بر گزارش‌های رسیده ضرب و شتم بازداشت‌شدگان پس از دستگیری نیز ادامه داشته است. یک منبع آگاه در این مورد به پژوهشگر اطلس گفت: «این زنان در بازداشتگاه قبل و بعد از بازجویی شکنجه شده‌اند.»
بازداشت‌شدگان پس بازجویی اولیه در اداره پلیس امنیت اخلاقی ابتدا به اداره آگاهی «نصف‌راه» و سپس به زندان مرکزی تبریز منتقل شده‌اند.
شیما الماسی، مینا ولی‌پور، سارا طوری، فاطمه ابراهیم زاده، کوثر نعمتی، مهتاب اصغری نژاد، آیلین شیرزادی و سکینه عبدی از جمله بازداشت شدگان تجمع روز یکشنبه تبریز هستند.
فاطمه ابراهیم‌زاده و مهتاب اصغری نژاد به ترتیب مادر کوثر نعمتی و آیلین شیرزادی هستند. کوثر نعمتی، سیزده ساله، پس از بیست و چهار ساعت آزاد شده است. آیلین شیرازی نیز کمتر از ۱۸ سال سن دارد و همچنان در بازداشت است.
زندانی دیگر آزاد شده سکینه عبدی است. یک منبع آگاه در مورد خانم عبدی به پژوهشگر اطلس گفت: « خانم عبدی دیروز چهارشنبه ۳۰ مهر از زندان آزاد شده است. احتمالاً ابتلاء وی به بیماری سرطان در آزادی او مؤثر بوده است.»
پرویز یاری، روزنامه‌نگار و فعال اتنیکی ترک در مورد وضعیت پرونده این زنان به پژوهشگر اطلس زندانهای ایران گفت: «پرونده زنان بازداشت‌شده به شعبه ۱۶ دادیاری تبریز واقع در میدان آذربایجان فرستاده شده است. رضا ابهری نژاد، دادیار شعبه، برای این افراد قرار وثیقه دویست میلیون تومانی تعیین کرده و به آنها گفته است که تا شش ماه آینده هر ماه باید در این شعبه حاضر شده و امضاء کنند. این موضوع با مخالفت این زنان مواجه شده است. برخی از بازداشت‌شدگان نیز توان تأمین این وثیقه را ندارند.»
براساس اصل ۳۸ قانون اساسی ایران «هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار و یا کسب اطلاع ممنوع است ، اجبار شخص به شهادت ، اقرار یا سوگند مجاز نیست و چنین شهادت و اقرار و سوگندی فاقد ارزش و اعتبار است . متخلف از این اصل طبق قانون مجازات می شود.»
همچنین مأموران امنیتی و انتظامی حق ضرب و جرح متهمان را ندارند و حتی براساس ماده ۱۵۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ هرگاه قوای انتظامی و دیگر ضابطان دادگستری «از حدود وظیفه خود خارج شوند و حسب ادله و قرائن موجود خوف آن باشد که عملیات آنان موجب قتل، جرح، تعرض به عرض یا ناموس یا مال گردد، دفاع جایز است.»
علاوه بر این براساس ماده هفت میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی که به تصویب دولت ایران رسیده است: «هیچ‌کس را نمی‌توان مورد آزار، شکنجه یا مجازات‌ها و رفتارهای ظالمانه یا خلاف انسانی یا ترذیلی قرار داد.» همچنین بر اساس بخش سوم اظهارنظر عمومی ۲۰ این میثاق: «ماده ۷ هیچ محدودیتی نمی‌پذیرد. کمیته تأکید می‌کند که حتی در شرایطی که خطری استثنایی امنیت عمومی را تهدید کند، یعنی شرایطی که در ماده ۴ میثاق پیش‌بینی شده است، گذاشتن هرگونه قیدوشرط بر مقررات ماده ٧ مجاز نیست و این مقررات باید اجرا شود. علاوه‌براین، کمیته خاطرنشان می‌کند که هیچ دلیلی را از قبیل دستور مقام بالاتر یا مقامی دولتی، نمی‌توان برای توجیه نقض ماده ٧ یا به عنوان شرایط مخففه [برای مرتکبان آن] مطرح کرد.»
ضرب و جرح و بازداشت این زندانیان به دلیل شرکت در تجعات مسالمت‌آمیز، در تناقض با تعهدات قانونی دولت ایران ذیل قانونی اساسی ایران و میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی است که به تصویب دولت ایران رسیده است.
اعتصاب غذا
حسین امیرهجری، رسول رضوی، اکبر مهاجری و حسین محمدیان از دیگر بازداشت‌شدگان تبریز هستند. این فعالان اتنیکی ترک روز ۲۶ مهرماه از سوی نیروهای امنیتی در منازل خود بازداشت‌شدند.
این چهار فعال اتنیکی ترک در اعتراض به آنچه بازداشت غیرقانونی خود عنوان کرده‌اند؛ از روز چهارشنبه ۳۰ مهر در اداره اطلاعات تبریز دست به اعتصاب غذا زده‌اند. وضعیت جسمی رسول رضوی نامناسب گزارش شده است. این فعال اتنیکی ترک به رغم بیماری، به پزشک معالج دسترسی ندارد.
حمید محمدتقی‌زاده از دیگر بازداشت‌شدگان تجمع اعتراضی یکشنبه در تبریز نیز روز سه شنبه (۲۹ مهرماه) به دلیل امتناع قاضی از صدور قرار وثیقه به زندان مرکزی تبریز منتقل شده است.
افزایش فشار بر فعالان اتنیکی ترک
در روزهای گذشته و پس از تجمعات «حمایت از آزادسازی قره‌باغ» فشار بر فعالان اتنیکی ترک و تهدید خانواده آنها افزایش‌یافته است. حکیمه احمدی پس از احضار برای ارائه آخرین دفاعیه به شعبه ۱۶ بازپرسی تبریز، به کلانتری ۱۱ و سپس به زندان تبریز منتقل شده است.این فعال اتنیکی ترک پس از برگزاری تجمعات اعتراضی در بیست‌وشش تیرماه امسال بازداشت و پس از مدتی از زندان آزاد شده بود.
از سوی دیگر سیزده تن از شهروندان تبریزی برای اخذ آخرین دفاع به شعبه ۱۶ بازپرسی دادسرای انقلاب این شهر به ریاست علی موسوی احضار شده‌اند. این افراد مهدی اسدی گلزار، صادق پرتو بیرق، علی مرادیان، یاسمن ظفری، بهزاد شیخی، رحیم ساسانی، هادی قلی زاده، حکیمه احمدی، مجید اکبری، سعد الله ساسانی، علی آب خضر، ابوالفضل ابراهیم‌زاده و مهدی پورعلی خرمالو نام دارند و اتهام آنها در مرحله مقدماتی دادرسی «اخلال در نظم عمومی» عنوان شده است. این افراد در تجمعات اعتراضی بیست‌وشش تیر بازداشت شده‌اند.
